Pankreas Kanseri

Pankreas kanseri, pankreasta yer alan hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalması sonucu oluşan kötü huylu bir tümördür. Pankreas, sindirim enzimleri üreten ekzokrin hücreler ve kan şekerini düzenleyen hormonlar üreten endokrin hücreler içeren bir organdır. Pankreas kanseri genellikle ekzokrin hücrelerden kaynaklanan adenokanser adı verilen bir tür kanserdir. Bu kanser türü agresif hücrelerden köken alır ve genellikle hızla ilerleyebilir.

Pankreas Kanseri Nedenleri

 

Sigara İçimi: Sigara içmek, pankreas kanseri riskini önemli ölçüde artırır. Sigara içenlerde pankreas kanserine yakalanma olasılığı, içmeyenlere göre daha yüksektir.

Aile Öyküsü: Ailede pankreas kanseri öyküsü olan bireylerde, bu kansere yakalanma riski genellikle daha yüksektir. Genetik faktörlerin rolü de araştırılmaktadır.

Genetik Yatkınlık: Bazı genetik sendromlar, pankreas kanseri riskini artırabilir. Örneğin, Peutz-Jeghers sendromu, Lynch sendromu ve BRCA2 gen mutasyonları, pankreas kanseri riskini artırabilir.

Şeker Hastalığı (Diyabet): Erişkin tip diyabet (Tip 2 diyabet), pankreas kanseri riskini artırabilir. Aynı zamanda, pankreas kanseri gelişen kişilerde diyabet belirtileri ortaya çıkabilir.

Obezite: Fazla kilolu veya obez olmak, pankreas kanseri riskini artırabilir. Bu durum özellikle vücut kitle indeksi (BMI) yüksek olan bireylerde görülebilir.

Kronik Pankreatit: Kronik pankreatit, pankreas iltihabıdır ve uzun süre devam eden bir durumdur. Kronik pankreatit geçiren kişilerde pankreas kanseri riski artabilir.

Yaş: Pankreas kanseri genellikle ileri yaşlarda daha sık görülür. 65 yaş ve üstü bireylerde risk daha yüksektir.

Cinsiyet: Erkeklerde pankreas kanseri, kadınlara göre biraz daha yaygındır.

Çalışma Ortamı: Belirli endüstriyel kimyasallara, metallerin bazılarına (örneğin, kadmiyum) veya tarım ilaçlarına maruz kalma, pankreas kanseri riskini artırabilir.

Helikobakter Pylori Enfeksiyonu: Mide ülserleri ve gastrit gibi mide sorunlarına neden olan Helikobakter pylori bakterisinin varlığı, pankreas kanseri riskini artırabilir.

Bu faktörler pankreas kanseri riskini etkileyebilir, ancak herhangi bir bireyde bu risk faktörlerinden bir veya birkaçının bulunması, mutlaka pankreas kanseri gelişeceği anlamına gelmez. Her durumda, bireyin özel durumu ve genel sağlık geçmişi, pankreas kanseri riskini belirlemede önemli bir rol oynar.

 

Belirtileri

 

Karın Ağrısı: Pankreas kanseri genellikle karın bölgesinde ağrıya neden olabilir. Bu ağrı genellikle sırta doğru yayılabilir.

İştah Kaybı ve Kilo Kaybı: Hastalığın ilerlemesiyle iştah kaybı ve kilo kaybı gözlenebilir.

Sarılık (Cilt ve Gözlerin Sararması): Pankreas tümörü, safra kanalını tıkayarak sarılığa yol açabilir. Bu durumda cilt ve gözler sararabilir.

Dışkılama Değişiklikleri: Pankreas kanseri, sindirim enzimlerinin salgılanmasını etkileyerek dışkılama alışkanlıklarında değişikliklere neden olabilir. Dışkı renginde açılma, yağlı dışkılama gibi belirtiler görülebilir.

Mide Bulantısı ve Kusma: Pankreas kanseri, mide bulantısı ve kusmaya neden olabilir.

Yorgunluk ve Halsizlik: Kanser genellikle enerji seviyelerini düşürebilir, bu da yorgunluk ve halsizlik hissine yol açabilir.

Diyabet Belirtileri: Pankreas kanseri, pankreastaki insülin üreten hücrelere zarar verebilir, bu da diyabet belirtilerine neden olabilir.

Sindirim Problemleri: Pankreas kanseri, sindirim sistemini etkileyerek hazımsızlık, ishal veya kabızlık gibi sorunlara neden olabilir.

 

Pankreas Kanserinde Tanı

 

Pankreas kanserinde tanının erken konulması, çok kolay olmayabilir. Çünkü pankreas kanserinin erken evrelerinde herhangi bir belirti ve bulguya rastlanmaz. Pankreas kanseri belirtilerinin pek çok hastalık belirtisine benzemesi ve pankreasın mide, ince bağırsak, karaciğer gibi organların arkasında saklanmış olması da erken tanı konulamamasında etkilidir.

Pankreas kanseri tanısı genellikle çeşitli testler yardımı ile pankreas ve etrafının detaylı görüntülenmesi ile konur. Kanser hücrelerinin pankreas içine ve dışına ne derece yayıldığını belirlenmesine (kanserin yayılma durumu) evreleme denir. Evreleme için radyolojik görüntüleme yöntemleri kullanılır. Pankreas kanserinde doğru bir tedavi planı için erken teşhisle beraber kanser evresi çok önemlidir.

 

Pankreas Kanseri Tedavisi

 

Pankreas kanseri tedavisi, hastalığın evresine, türüne, hastanın genel sağlık durumuna ve diğer faktörlere bağlı olarak çeşitli yöntemleri içerebilir. İdeal tedavi planı genellikle bir multidisipliner ekibin işbirliği ile belirlenir. İşte pankreas kanseri tedavisinde kullanılan ana yöntemler:

Cerrahi Tedavi

Erken evre pankreas kanseri için, tümörün cerrahi olarak çıkarılması genellikle en etkili tedavi seçeneğidir.
Whipple ameliyatı, pankreasın başı, safra kesesi, onikiparmak bağırsağı ve bazen mideyi içeren bir cerrahi prosedürdür.
Distal pankreatektomi, pankreasın kuyruk kısmının çıkarılmasını içerir.

Radyasyon Tedavisi

Yüksek enerjili ışınlar kullanılarak kanser hücrelerini öldürmeye veya büyümelerini kontrol altına almaya yönelik bir tedavi yöntemidir.
Radyasyon, ameliyat öncesi tümörü küçültmek, ameliyat sonrası nüks riskini azaltmak veya semptomları kontrol altına almak için kullanılabilir.

Kemoterapi

Antikanser ilaçların kullanılmasıyla pankreas kanseri hücrelerinin kontrol altına alınması veya öldürülmesi amaçlanır.
Kemoterapi, cerrahi öncesi veya sonrası, radyoterapi ile birlikte veya tek başına uygulanabilir.
Genellikle FOLFIRINOX veya gemcitabin bazlı rejimler kullanılır.

Hedefe Yönelik Tedaviler

Belirli hedefleri (örneğin, büyüme sinyallerini engelleme) hedefleyen ilaçlar kullanılabilir.
Erlotinib gibi epidermal büyüme faktörü reseptörü (EGFR) inhibitörleri, bu tür tedavilere örnektir.
İmmünoterapi:

Bağışıklık sistemini güçlendirmek ve kanser hücrelerine karşı savaşmasını teşvik etmek amacıyla kullanılır.
Ancak, pankreas kanseri tedavisinde henüz standart bir immünoterapi protokolü bulunmamaktadır.

Semptomatik Tedaviler

Pankreas kanseri belirtilerini kontrol altına almak ve hastanın yaşam kalitesini artırmak için semptom yönetimine odaklanılır.
Ağrı kontrolü, beslenme desteği ve diğer destekleyici önlemler bu kapsamda önemlidir.
Pankreas kanseri tedavisi, genellikle bu yöntemlerin kombinasyonunu içerir. Hastanın özellikleri ve hastalığın evresi dikkate alındığında, tedavi planı kişiselleştirilir. Erken teşhis ve uygun tedavi ile hastalığın kontrol altına alınma şansı artabilir. Ancak, pankreas kanseri genellikle erken evrelerde belirti vermediği için, ileri evrelerde teşhis edilme olasılığı daha yüksektir.

 

Pankreas Kanseri Son Evre İyileşir mi?

 

Pankreas kanserine yakalanan ya da yakalanma ihtimali bulunan kişilerin en çok merak ettiği konulardan birisi son evrede kurtulma şansı olup olmadığıdır. Pankreas kanseri, bilindiği üzere kanser türleri arasında en hızlı yayılım gösteren kanserdir. Pankreas kanseri tanısı konulduktan sonra kişinin hayatta kalma oranı %5’lik kesimde 5 yıl olarak tahmin edilmektedir. Eğer tanı son evre olan 4. Evrede konmuşsa kişinin hayatta kalabilme oranı çok düşüktür. Bu kişiler genellikle çeşitli komplikasyonlara bağlı olarak 3 ile 6 ay arası bir sürede hayatlarını kaybetmektedir.