Akalazya

Akalazya, yemek borusunun (özofagus) alt kısmında yer alan kasların ve alt özofagus sfinkteri adı verilen kas halkasının normal şekilde çalışmaması nedeniyle oluşan bir sindirim sistemi hastalığıdır. Bu durum, yutulan besinlerin mideye geçişini zorlaştırır.

Akalazya, özofagusun mideye bağlanan kısmındaki kasların peristaltik hareketlerinin (dalga benzeri kasılma hareketleri) ve alt özofagus sfinkterinin gevşemesinin bozulduğu bir durumdur. Bu durum, özofagusun alt kısmında genişleme ve birikme ile sonuçlanır. Hastalar genellikle katı ve sıvı gıdaları yutmakta zorlanır ve bu durum zaman içinde kilo kaybına neden olabilir.

Akalazya Kimlerde Görülür?

Akalazya nadir görülen bir hastalıktır. Her 100.000 kişiden 1 kişi bu hastalığa sahiptir. Akalazya her yaşta görülebilir. Ancak yaş arttıkça hastalığın görülme sıklığının da arttığı gözlenmiştir.

Akalazya Neden Olur?

Akalazya hastalığının birden çok sebebi olabilir. Bu nedenle spesifik bir sebep bulunması zor olabilir. Sebep genetik ya da enfeksiyona bağlı olabileceği gibi otoimmün bir durumdan da kaynaklanabilir. Enfeksiyona bağlı akalazyada herpes virüsünün rol oynadığı düşünülmektedir. Otoimmün hastalıklar vücuttaki bağışıklık sistemi (immün sistem) hücrelerinin sebep olduğu hastalıklardır. Normalde bağışıklık hücreleri zararlı virüs, bakteri gibi mikroorganizmalara karşı vücudu korur.

Mikroorganizmaları etkisiz hale getirir, onlarla enfekte olmayı engeller. Bu bağışıklık sistemi hücrelerinin yanlışlıkla vücudun kendi hücrelerini yabancı hücre olarak algılayıp etkisiz hale getirmek istemesi sonucu otoimmün hastalıklar ortaya çıkar. Akalazya’da da bağışıklık sistemi hücreleri, yemek borusunun hareketini sağlayan sinir hücrelerine saldırır ve bu sinir hücrelerinin fonksiyonlarının bozulmasına sebep olur.

Akalazya Belirtileri 

Semptomlar her insanda farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Akalazya belirtileri yemek borusu genişleyip zayıfladıkça zamanla ilerler. Akalazya semptomları diğer sağlık problemlerinin belirtileri ile benzerlik gösterebilir. Kesin tanı için her zaman doktora görünmek gerekmektedir.

• Yiyecekleri yutma güçlüğü (disfaji)
• Boğazınıza geri kaçan yiyecek veya sıvı
• Gece öksürme veya boğulma sebebiyle uyanma
• Göğüste ağrılı yanma hissi
• Göğüs ağrısı veya basınç hissi
• Geğirme
• Hıçkırık
• Kilo kaybı

Akalazya Tanısı

Doktorunuz belirtilerinizi soracak ve sağlık geçmişiniz hakkında sizden bilgi alacaktır. Bundan sonra doktorunuz fiziksel bir muayene gerçekleştirecek ve gerekli gördüğü testleri isteyecektir. Aşağıdakiler gibi testleriniz tanı için istenilebilir:

Endoskopi: Yemek borunuza ve alt yemek borusu sfinkterine bakmak için ağzınızdan esnek ışıklı bir tüpün geçirilmesi

Özofogram: Özofogram, baryum adı verilen kalın bir kontrast maddeyi yutarken yemek borunuzun fotoğraflarını çeken bir röntgen türüdür. Radyolog bu testte akalazya belirtileri arar. Bunlar yemek borusunun genişlemesini, yemek borusunda boşaltma problemleri gibi belirtilerdir.

Manometri: Basıncı ölçen ince bir tüp, burnunuzdan yemek borunuzun içine doğru geçirilir. Su yudumları yutarken basınç ölçümleri alınır. Bu test yemek borunuzdaki kasların zayıf olup olmadığını ve ne kadar iyi fonksiyon gösterdiğini belli eder. Bu test akalazya tanısını doğrular.