Sürrenal Hastalıkları
Cushing Sendromu
Cushing sendromu, vücutta aşırı miktarda kortizol hormonu üretimi sonucunda ortaya çıkan bir durumdur. Kortizol, normalde böbrek üstü bezleri tarafından üretilen ve stresli durumlara yanıt olarak hayati önem taşıyan bir hormondur. Ancak aşırı miktarda kortizol üretimi, vücutta çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilir ve Cushing sendromu olarak adlandırılır.
Cushing Sendromu Nedenleri
Cushing sendromunun nedenleri arasında en yaygın olanı, uzun süre ve yüksek dozlarda kortikosteroid içeren ilaçların kullanılmasıdır. Bu ilaçlar, organ nakilleri sonrası, romatoid artrit gibi rahatsızlıkların tedavisinde, astım inhalerleri gibi birçok durumda kullanılabilir. Ayrıca, hipofiz bezindeki tümörler, akciğer, pankreas ve tiroid bezlerindeki bazı tümörler, böbrek üstü bezinin aşırı çalışması veya tümörleri gibi diğer faktörler de Cushing sendromuna neden olabilir.
Cushing Sendromu Belirtileri
Cushing sendromu belirtileri, her hastada hafiften ağıra kadar geniş bir yelpazede kendini gösterir. Yetişkinlerde görülen en yaygın belirti kilo artışı olup özellikle gövdede belirgindir. Diğer sık görülen belirtiler hipertansiyon, hafıza problemleri, dikkat ve konsantrasyon kaybı olarak sıralanabilir.
Kortizol hormonunda aşırı yükselme vücut dokularında protein kaybına neden olur. Protein kaybı ise kaslarda zayıflıkla sonuçlanır. Vücudun çeşitli yerlerinde yağ dokusu birikintileri görülür. Özellikle yüzde birikmesi sonucu aydede yüzü ve omuzlar arasında birikmesi sonucu ise bufalo kamburu denilen durum ortaya çıkar. Chusing sendromunun diğer bazı belirtileri;
- Huzursuzluk
- Uykusuzluk
- Halsizlik
- Baş ağrısı
- Depresif ruh hali
- Duygusal kontol kaybı
- Sivilcelerde artış
- Yüzde kızarıklık
- Kemik erimesi
- Kemiklerde kolay kırılma
- Aşırı susama
- Sık idrara çıkma
- Kan şekeri seviyelerinde yükseklik
- Aşırı kilo artışı neticesinde obezite
- Tekrarlayan enfeksiyonlarCiltte incelme ve kolay morarma
- Karın, kalçalar, göğüsler ve kollarda pembe veya mor renkte çatlaklar
- Yara ve enfeksiyonların iyileşmesinde gecikme
- Kadınlarda aşırı tüylenme
- Adet düzensizliği
- Cinsel istekte azalma
- Erkeklerde erektil fonksiyon kaybı
- Fertilitede azalma
- Çocuklarda büyümede yavaşlama şeklinde sıralanabilir.
- Cushing sendromu nedenleri
Cushing Sendromu Tedavisi
Cushing sendromunun tedavisi, hastalığın nedenine bağlı olarak değişebilir. Temel hedef, vücutta aşırı kortizol üretimini düşürmek ve bu hormonun normal seviyelere dönmesini sağlamaktır. İşte
İlaç Tedavisi
Kortizol İçeren İlaçların Azaltılması veya Kesilmesi: Eğer Cushing sendromu, uzun süre ve yüksek dozlarda kortikosteroid içeren ilaçların kullanımından kaynaklanıyorsa, doktorunuz ilacın dozunu azaltabilir veya alternatif tedavi seçenekleri değerlendirebilir. Ancak, bu ilaçların dozunun aniden kesilmesi uygun değildir, bu nedenle doz azaltılması kontrollü bir şekilde yapılmalıdır.
Kortizol Üretimini Baskılayan İlaçlar: Cushing sendromuna neden olan tümörlerin cerrahi olarak çıkarılamadığı durumlarda veya cerrahi müdahale uygun değilse, kortizol üretimini baskılayan ilaçlar kullanılabilir. Örnek olarak ketoconazole, metyrapone gibi ilaçlar verilebilir.
Cerrahi Tedavi
Tümör Çıkarılması: Cushing sendromuna neden olan tümör cerrahi olarak çıkarılabilir. Bu genellikle hipofiz bezindeki adenomlar için yapılan bir transsfenoidal cerrahi işlemi içerebilir. Diğer organlardaki tümörler için de cerrahi seçenekler değerlendirilebilir.
Böbrek Üstü Bezi Cerrahisi: Eğer Cushing sendromu, böbrek üstü bezlerinden kaynaklanan bir tümörden kaynaklanıyorsa, cerrahi müdahale ile tümör çıkarılabilir. Ancak, her zaman mümkün olmayabilir.
Radyoterapi
Işın Tedavisi: Cushing sendromuna neden olan tümörün cerrahi olarak çıkarılması mümkün değilse veya tam olarak çıkarılamıyorsa, radyoterapi uygulanabilir. Bu, tümörü küçültmeyi veya kontrol altına almayı amaçlar.
İkincil Tedaviler
Kortizol Düzenleyici İlaçlar: Cushing sendromu tedavisinde kortizol düzeylerini düzenleyici ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar, kortizol seviyelerini kontrol altına alarak belirtileri hafifletebilir.
Osteoporoz Tedavisi: Kortizol fazlalığı, kemik kaybına yol açabilir. Bu nedenle, kemik sağlığını korumak için kalsiyum ve D vitamini takviyeleri gibi osteoporoz tedavileri düşünülebilir.
Cushing sendromu tedavisi, hastanın durumuna ve nedenine bağlı olarak kişiselleştirilir. Tedavi süreci, uzman bir endokrinolog veya endokrin cerrah tarafından yönetilmelidir. Tedavi sonrasında düzenli takip ve kontrol önemlidir, çünkü Cushing sendromu rekürrens (tekrar etme) eğiliminde olabilir.