Karaciğer Hastalıkları
Karaciğer Kanseri
Karaciğer kanseri, karaciğer dokusunda bulunan bazı hücrelerin kontrolsüz ve anormal çoğalmaları sonucu meydana gelen kanser türüdür. Kronik karaciğer hastaları, karaciğer kanserinin risk grubunu oluştururlar. Hepatit B, Hepatit C veya sirozlu hastalarda gelişen karaciğer tümörleri,genellikle erken dönemde belirti vermeyebilirler. Bu nedenle kanında Hepatit virüsleri bulunan kişilerin ya da kronik bir karaciğer hastalığı bulunanların düzenli sağlık kontrolü yaptırması önerilmektedir.
Ülkemizde Hepatit B ve Hepatit C sık görülen bir sağlık sorunudur. Hepatit virüsünün varlığı, karaciğer kanseri gelişimi için de çok önemli bir risk faktörü olarak değerlendirilir. Bu nedenle bu hastalıklardan muzdarip veya kronik karaciğer hastalığı olan herkesin, karaciğer kanseri açısından risk altında olduğu için düzenli aralarla takip edilmeleri gerekmektedir.
Belirtileri
Karın Ağrısı: Karaciğer kanseri genellikle karın bölgesinde ağrıya neden olabilir. Bu ağrı genellikle sağ üst karın kısmında hissedilir.
Halsizlik ve Yorgunluk: Kanserle mücadele eden vücut, genellikle halsizlik ve yorgunluk gibi genel zayıflık belirtileri gösterebilir.
Kilo Kaybı: İştah kaybı ve metabolizma değişiklikleri nedeniyle kilo kaybı görülebilir.
Sarılık (Cilt ve Gözlerde Sararma): Karaciğer kanseri, safra kanallarının tıkanması sonucu sarılığa (cildin ve gözlerin sararması) neden olabilir.
İştah Kaybı ve Bulantı: Kanser ve karaciğer fonksiyonlarındaki bozulma iştah kaybına ve bulantıya yol açabilir.
Karın Şişkinliği: Karaciğerdeki tümörler, karaciğerin genişlemesine ve karında şişkinliğe neden olabilir.
Hormonal Değişikliklere Bağlı Belirtiler: Karaciğer kanseri hormonal dengesizliklere yol açabilir, bu da erkeklerde meme büyümesi (jinekomasti) gibi belirtilere neden olabilir.
Unutulmaması gereken önemli bir nokta, bu belirtilerin karaciğer kanseri ile sınırlı olmamasıdır. Benzer belirtiler başka sağlık sorunlarından da kaynaklanabilir. Ancak, bu belirtilerle karşılaşılıyorsa, bir sağlık profesyoneliyle görüşmek ve gerekli tetkikleri yaptırmak önemlidir. Erken teşhis, tedavi şansını artırabilir.
Karaciğer Kanseri Tanısı Nasıl Koyulur?
Karaciğer kanserinin tanısı, hastanın sağlık geçmişi, muayene bulguları, ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi (BT) ve manyetik rezonans (MR) gibi görüntüleme çalışmaları, alfafetoprotein (AFP), karaciğer fonksiyon testleri, karaciğer enzim testleri, hepatit B ve C’ye özgü tetkikler, kan sayımı gibi pek çok parametre değerlendirilerek ve bu parametrelerin uygun olduğu hallerde biyopsi yapılarak konur.
Tedavi Yöntemleri
Karaciğer kanserinin tedavisi, hastanın genel sağlık durumu, kanserin evresi, türü ve diğer faktörlere bağlı olarak belirlenir.
Cerrahi: Erken evre karaciğer kanserinde cerrahi müdahale sıkça tercih edilir. Bu, tümörün çıkarılması veya karaciğerin bir kısmının alınması anlamına gelir. Cerrahi müdahale genellikle sağlıklı bir karaciğer dokusu bırakılmasını sağlamak için dikkatlice planlanır.
Radyoterapi: Yüksek enerjili ışınlar kullanılarak kanser hücrelerinin öldürülmesi veya büyümesinin kontrol altına alınması amaçlanır. Karaciğer kanseri tedavisinde radyoterapi, tümöre doğrudan uygulanabilir veya çevresindeki dokulara yönlendirilebilir.
Kemoterapi: Kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmeye veya büyümelerini durdurmaya yönelik ilaçların kullanılmasını içerir. Karaciğer kanserinde sistemik kemoterapi, damar yoluyla ilaçların vücuda verilmesi şeklinde uygulanabilir.
Hedefe Yönelik Tedaviler: Bazı karaciğer kanserleri belirli genetik veya biyokimyasal özelliklere sahiptir. Bu durumda, hedefe yönelik tedaviler kullanılabilir. Bu tedaviler, kanser hücrelerinin belirli hedeflere saldıran ilaçları hedef almasını içerir.
Ablasyon ve Embolizasyon: Ablasyon, kanserli dokuyu dondurma veya ısıtarak öldürme amacını taşır. Embolizasyon ise tümörün beslenmesini sağlayan kan damarlarını bloke etmeyi içerir.
İmmünoterapi: Bu tedavi, vücudun bağışıklık sistemini, kanser hücrelerini tanımasına ve yok etmesine yardımcı olacak şekilde uyarır. Ancak, karaciğer kanserinde immünoterapi henüz geniş çapta kullanılmamaktadır.
Tedavi seçenekleri genellikle hastanın genel sağlık durumu ve kanserin evresine bağlı olarak belirlenir. Tedavi planı, bir multidisipliner ekip tarafından oluşturulur ve hastanın durumuna özel olarak uyarlanır. Tedavinin etkinliğini değerlendirmek için düzenli takip ve görüntüleme testleri uygulanır.