Mide Hastalıkları
Mide Kanseri
Mide kanseri, çoğu midenin iç yüzeyindeki glandüler dokuda başlayan, midenin herhangi bir yerindeki sağlıklı hücrelerin büyüyerek bölündüğü ölümcül bir kanser türüdür. Mide kanseri, yutma güçlüğü, yemekten sonra şişkinlik ve tokluk hissi, mide yanması, hazımsızlık, bulantı ve kusma, karın ağrısı ve istemsiz kilo kaybı gibi birçok farklı şekilde kendini gösterebilir. Mide kanseri sigara kullanımı, yaş, bakteriyel enfeksiyonlar, alkol ve fazla kilo gibi nedenlerle mide mukozasında kötü huylu tümörlerin gelişmesi ile ortaya çıkar.
Ülkemizde en çok rastlanan kanserler arasında yer alan mide kanseri her yıl dünyada 800 bin kişinin hayatını kaybetmesine yol açmaktadır. Erkeklerde, kadınlara oranla daha sık rastlanan mide kanseri, son yıllarda teknolojideki gelişmeler sayesinde erken teşhis edilip, doğru tedavi uygulamaları ile kontrol altına alınabilmektedir. Uzman kontrolü ve doğru beslenme ile mide kanserinden korunmak ve kurtulmak mümkün hale gelmektedir.
Mide Kanseri Nedenleri
Mide kanserinin en yaygın nedenleri sigara gibi tütün ürünleri kullanımı, gastrit, alkol, Helicobacter pylori bakterisi, tuzlu gıda tüketimi, obezite, beslenme alışkanlıkları ve enfeksiyonlardır.
Beslenme Alışkanlıkları: Mide kanseri nedenlerinin en önemli nedenlerinden biri yanlış beslenme alışkanlıklarıdır. Özellikle mangalda pişmiş et ve benzeri gıdalar, aşırı tuzlanmış ve salamura yapılmış sebzeler, işlenmiş gıdalar mide kanserinin oluşmasına zemin hazırlar. Mide kanserinden korunmanın en iyi yolu ise Akdeniz tipi beslenme tarzını benimsemektir. Organik ve taze meyve sebzeler mide kanserine karşı koruyucudur.
Enfeksiyonlar: Mide kanserine neden olan önemli bir faktör de H. pylori enfeksiyonudur. Mide kanseri vakalarının %65-85’inde H. pylori enfeksiyonu görülmüştür. H. pylori enfeksiyonlu olguların %2’sinde de mide kanserine rastlanmaktadır.
Sigara ve Alkol: Önlenebilir bir mide kanseri nedeni ise sigaradır. Özellikle alkol ile birlikte tüketildiğinde mide kanseri olma olasılığını arttırmaktadır. Sigara ve alkolden uzak durarak mide kanseri olma riski düşürülebilir.
Genetik: Mide kanserinde de diğer tüm kanserlerde de olduğu gibi genetik faktörler önemlidir. Mide kanseri vakalarının %10’unda genetik faktörler öne çıkar.
Mide Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Mide kanseri genellikle çok sessiz ve sinsi seyrettiği için genellikle hastalığın daha ilerlemiş evrelerinde şikayetlere yol açar ve bulgu verir. Bu nedenle tanı konulan çoğu hasta geç evrede doktora başvurur. Aile hikayesi bulunan ve sigara, aşırı alkol, tuzlu, tütsülenmiş yiyecekler gibi kanserojen ürünleri tüketen kişilerin mide ile ilgili erken doyma, şişlik, tedaviye rağmen geçmeyen mide ağrıları, bulantı, kusma, gaz gibi yakınmaları olduğunda en yakın zamanda hekime başvurmaları ve bu konuda deneyimli bir Gastroenteroloji uzmanına gerekli tetkikleri yaptırmaları gerekmektedir. Kısaca mide kanseri semptomları genellikle şu şekildedir:
- İştahsızlık, şiddetli mide ağrısı, erken doyma, bulantı, kusma
- Diyete ve egzersize bağlı olmaksızın beklenmedik şekilde aşırı kilo kaybı
- Yutma güçlüğü, gıdaların mideye geçişinde zorluk hissetme, takılma hissi
- Kan kaybına bağlı olarak ortaya çıkan halsizlik, yorgunluk, kesiklik hissi, baş dönmesi, solukluk
- Siyah renkli dışkılama, kanlı kusma
- Mide ve karın bölgesinde ele gelen sertlik
Mide Kanseri Evreleri
Hekim mide kanseri teşhisi konulduktan sonra kanserin evrelendirmesini yapacaktır. Evreleme kanserin ciddiyetini ve tedavisini belirler. Hayatta kalma oranları kanserin evresine göre değişir. Mide kanserinde evre 0 ise midede anormal hücreler vardır. Evre 1’de midenin kas tabakası ve yakınlardaki lenf bezleri tutulmuştur. Evre 4’de midenin tamamı tutulmuş ve uzak organlara ve lenf bezlerine metastaz olmuştur. En ağır evre 4. evredir.
Mide kanserinin tedavisi kanserin evresine ve hastanın genel sağlık durumuna bakarak hekim tarafından belirlenmektedir. İlerlemiş mide kanserinin belirtilerini görmek, erken belirtileri fark etmekten görece daha kolaydır. Oysa tedavinin başarı oranı için hastalığın erken evrelerinde teşhis edilebilmesi önem taşır. Bu nedenle hastalığı erken aşamalarda teşhis edebilmek adına hastanın, genel tıbbi durumunu, genetik yatkınlığını ve yaşam alışkanlıklarını göz önünde bulundurarak rutin kontrollerden geçmesi önemlidir.
Mide Kanseri Tedavi Yöntemleri
Diğer pek çok kanser türünde olduğu gibi mide kanserinde de cerrahi yöntemler ile kemoterapi ve radyoterapi kullanılıyor. Uygun hastalarda cerrahi ilk seçenek olmakla beraber, cerrahi kararının verilmesinde kanserin yaygınlığı ile hastanın genel sağlık durumu büyük önem taşıyor.
Kanser ne kadar erken saptanırsa ve ne kadar az yayılmışsa cerrahi tedaviler ile kür şansı o derece artıyor. Kür amaçlı yapılan cerrahilerde midenin büyük bir kısmı veya tamamı ile mide etrafındaki lenf düğümler çıkartılıyor. Bunun yanı sıra, ileri evredeki hastalarda, hastanın yaşam konforunu arttırmak üzere yapılan bir takım cerrahi girişimler de mevcut.
Kemoterapiler ise ileri evre hastalarda tümör büyümesini yavaşlatmak için, cerrahi için uygun olan ama tümör büyüklüğü fazla olan hastalarda tümörü cerrahi olarak çıkartılabilir boyutlara indirgemek amacıyla ve 2-3. evre hastalıkta cerrahi sonrasında nüks ihtimalini azaltmak için kullanılabilir.
Radyoterapi mide kanseri tedavisinde rutin olarak uygulanan bir tedavi yöntemi olmamakla beraber, tümörlerin küçültülmesinde veya ileri evrelerde ağrı hissinin ortadan kaldırılmasında kullanılabilecek bir yöntemdir.
Mide Kanserinde Cerrahi Tedavi Yöntemleri (Mide Kanseri Ameliyatı)
Bu ameliyatlar, doktorunuzun kanserin evresine ve bulunduğu bölgeye göre belirleyeceği birkaç farklı yöntemi içerir. İlerlememiş, erken evredeki mide kanserlerinde, mide astarından tümörlü alanların çıkarılmasıyla tedavi tamamlanabilir. Mide kanseri, yakın organlara yayılım göstermeye başladığında subtotal gastrektomi yani midenin ve yakınındaki sağlıklı dokuların bir kısmının çıkarılması işlemi uygulama seçeneklerinden biridir. Midenin tümüne yayılmış kanserlerde total gastrektomi yani midenin tümünün çıkarılması işlemi uygulanır. Bu işlem sonrası hastanın yemek borusuyla ince bağırsakları arasında bir işlevli organ kalmamaktadır. Kanserin midenin tümüne yayıldığı, gastroözofageal mide kanserlerinde uygulanır. Bu operasyonlara ek olarak kanserin yayılım gösterdiği lenf düğümleri alınabilir.
Mide Kanserinde Kemoterapi
Mide kanserlerinde kemoterapi, mide kanseri ameliyatı öncesi ve sonrasında kullanılabilir. İlerlemiş mide kanseri hastalarına cerrahi müdahale edilmediği durumlarda da kemoterapi tedavisi uygulanabilir.
Mide Kanserinde Radyoterapi
Kemoterapi uygulamalarında olduğu gibi, mide kanseri ameliyatları öncesinde ve sonrasında radyasyon tedavisi uygulanabilir. Bu tedavi kemoterapiye eşlik edebildiği gibi, kanserin yan etkilerini azaltmak için başlı başına da uygulanabilir.